www.rogaticani.com

NASELJAVANJE BALKANSKOG POLUOSTRVA

Iliri je zbirno ime nadjenuto heterogenoj skupini plemena i plemenskih saveza tračko-ilirske grane indoeuropske etno-lingvističke porodice, poznatih u Starom vijeku na područjima od Panonske nizine pa do obala Jadranskog mora, južne Italije i Epira. Starije mišljenje Gustava Kossinne je bilo da su porijeklom iz Lužice u Njemačkoj odakle bi došli na balkansko područje i izazvali seobu Grka c. 1300 p.n.e. Taj proces njihova doseljenja je značio kraj za brončanodobne zajednice koje su prije njih živjele na tim prostorima (koje na području Istre nazivamo Gradinjci). (Wikipedia)

Ova područja naseljavaju pojedini narodi koja se be nazivaju imenima koja su danas poznata.

Bogumili pripadaju starosjedilačkom stanovništvu, od kojih kasnije nastaje Bosansko kraljevstvo.

Bosansko kraljevstvo je država koja je postojala na Balkanu od druge polovine 14. vijeka do druge polovine 15. vijeka, obuhvaćajući pretežno prostore današnje Bosne i Hercegovine, ali u nekim periodima i dijelove susjednih država. Za vrijeme kralja Tvrtka I, Bosansko kraljevstvo je bila najmoćnija balkanska država.

Bosanci su nacija i narod, a čiji pripadnici smatraju Bosnu i Hercegovinu svojom domovinom. Bosanci su i glavni pojam za pripadnike stanovnika zemlje Bosne i Hercegovine, što po opredjeljenju može da uključuje današnje Bošnjake, bosanske Srbe i bosanske Hrvate, kao i ostale stanovnike zemlje Bosne i Hercegovine, kako u samoj Bosni, tako i u inostranstvu.

Ime se odnosi na sve stanovnike Bosne i Hercegovine, pripadnike zemlji Bosni i Hercegovini, bez razlika u regionalnim, vjerskim ili nacionalnim pripadnostima.
Stanovnici srednjovjekovne Bosne su bili Bosanci. U srednjem vijeku za stanovnike Bosne pominju se nazivi Bosanac i Bošnjanin (Bosignanin).

Prije oko 100 godina riječ “Bošnjaci“ je imala isto značenje koje riječ “Bosanci“ ima danas. Mnogi stanovnici Bosne su se nekad zvali Bošnjacima uključujući katolike i pravoslavce međutim to značenje je u međuvremenu zamjenjeno.

Bosna i Hercegovina (skraćeno: BiH) je država u jugoistočnom dijelu Evrope, smještena na zapadu Balkanskog poluotoka. Sa sjevera, zapada i jugo-zapada graniči sa Hrvatskom, a sa istoka sa Srbijom. Na jugo-istoku graniči sa Crnom Gorom. Glavni grad zemlje je Sarajevo. Nezavisnost je stekla 1. marta 1992. godine nakon odluke građana BiH referendumom o samoopredjeljenju. Prema međunarodnim procjenama iz 2006. godine, broj stanovništva iznosi 4.498.976. (Wikipedia)

Naseljavanje Srba na Balkansko poluostrvo


Naseljavanje Srba na Balkansko poluostrvo i njegov tok ne možemo sa sigurnošću datirati, što zbog nepostojanja preciznih izvora iz tog vremena, tako i zbog činjenice da još uvek nije razrešen problem njihove prapostojbine.

Bojka ili Bela Srbija je bila oblast u Evropi koja je prema navodima vizantijskog cara Konstantina Porfirogenita (913—959) u spisu „O upravljanju Carstvom“ (lat. De administrando imperio) bila prapostojbina Srba iz koje su oni krenuli na Balkansko poluostrvo. On u svom delu kaže:„Srbi vode poreklo od nekrštenih Srba, nazvanih i Beli, naseljenih sa one strane Turske (Mađarske), u kraju koji se kod njih naziva Bojki (Bojka), gde im je u susedstvu i Franačka, isto kao i velika Hrvatska (jug današnje Poljske i Šleska), ona nekrštena, koja se naziva i Bela. Tamo su dakle ovi Srbi od davnine nastanjeni“. Sam termin Bojka ali i njen tačan položaj do danas nisu razrešeni i na snazi su dve pretpostavke koje je smeštaju:

• zapadno od Bele Hrvatske na prostor severne Češke i Lužice
• istočno od Bele Hrvatske na prostor istočnog Zakarpatja odnosno na severozapadu današnje Ukrajine

Prema Konstantinu Porfirogenitu Srbi su naselili prostor od Cetine do Bojane dok je severnu granicu njihovih naseljavanja činila Sava odnosno Dunav…

Najsevernija primorska oblast koju su naselili Srbi bila je Neretvljanska od Cetine do Neretve sa ostrvima Hvar, Brač, Korčula i Mljet. Od Neretve do Dubrovnika prostiralo se Zahumlje, dok se od Dubrovnika do Boka kotorske prostirala Travunija sa Konavljem, dok je najjužnija oblast naseljena Srbima Duklja od Kotora do Bojane. Granicu primorskih oblasti prema unutrašnjosti činila je vododelnica Dunava (odnosno Crnog mora) i Jadranskog mora. U unutrašnjosti se prostirala oblast koju Porfirogenit naziva Srbija koja se prostirala između dolina reka Vrbasa i Ibra i u njenom sastavu nalazi se Bosna. (Wikipedia)

Ovakvo je ‘gledanje’, ako se izuzme ‘izolovano’ tj. Bez činjenice da se na tom prostoru već nalazi poznato Ilirsko kraljevstvo (gore napomenuto), na koje dolaze druga plemena, tako i ova o kojima je riječ.

Vlasi su bili starosjedioci, jer su oni u etničkom smislu riječi jedini ostaci naroda koji je nastanjivao područja današnje Srbije, prije dolaska Slavena.
Srbi su južnoslavenski narod koji živi pretežno u Srbiji.

Srbija je republika u jugoistočnoj Evropi.

U starom vijeku teritorija Srbije je bila rimska provincija Mezija.

Srbi su naselili oblast u 7. vijeku, u 8. su osnovali prvu državu, te u 9. primili kršćanstvo.

Hrvati Bosne i Hercegovine su pripadnici hrvatskog naroda koji žive u Bosni i Hercegovini. Čine 13 % ukupnog stanovništva Bosne i Hercegovine. Hrvati su jedan od triju konstitutivnih naroda u Bosni i Hercegovini, a njihov materinski jezik je hrvatski, koji je uz bošnjački i srpski, službeni jezik u toj zemlji. Pretežno su katolici. Naseljavaju zapadnu Hercegovinu i jugozapadnu Bosnu.

Hrvate Bosne i Hercegovine se često naziva "bosanskim Hrvatima", što nije točan naziv jer Hrvati žive i u hercegovačkom dijelu te države. (Wikipedia)


Kratkki komentar:

Autorima ovih tema bi trebalo biti poznato, da Hrvati žive u Hrvatskoj, a Srbi u Srbiji ?

U Bosni i Hercegovini žive Bosanci katolici, Bosanci pravoslavni, Bosanci muslimani.

Obzirom da su Bosanci muslimani, starosjedilačko stanovništvo, krenućemo sa naseljavanjem Srba na područja Bosne i Hercegovine, a kasnije i Hrvata.

Srbi kao nacija , većinom ne postoje..

Riječ Srbin, mnogi smatraju staroslavenskom derivacijom Soraba, ili sluge božjeg..

Jaz, Car Dušan, Sorab rab bozbi, u prevodu ja, car Dušan, sluga božji.

U Dušanovom zakoniku 1347, koji je sličan Hamurabijevom zakoniku od prije 2500 godina, postoje tačke, kako se Sorab (Srbin) treba ponašati, sa Vlahom, kako su Sorabi, samo uslužni bogu, i kako se postaje Sorabom. Začudo najveći Srpski Car Stefan Dušan Uroš ili skraćeno Car Dušan 1331-1355, ne zna, da u njegovoj zemlji žive Srbi, barem puno, i on vidi dosta Vlaha, bre.

Par godina prije njega, jedan drugi Srpski car Dragutin Uroš 1243-1276 , u Pušetvijama, ili putovanjima, vidi samo Vlahe, on samo kaže da je Humska zemlja puna Vlaha, većinom su pravoslavne vjere. Još, priča o Srpskim zemljama, u to doba. Čak, ni 100 godina, od smrti Stefana Nemanje 1199, oko 1270, ljudi ne znaju da tu sve živi Srbi.

Car Dušan, čak toliko prezire Vlahe, on lijepo kaže, ako se koji Vlah oženi sa Sorabskom ženom, slijedi mu najgora moguća kazna. Izgleda, Car Dušan bi pola ovih kvazi Srba, pogubio, kao što je u vrijeme Vlahe pogubljavao.

Sorab je svak onaj koji je vlastela, i ima svoje dobro. Dobro, na staroslavenskom jeziku, znači imanje. On bezemljaše jednostavno naziva Vlasima, Hrvati u Dalmaciji, pak kažu i dan-danas za bezemljaše Vlajima, a u Istri, oni se zovu Ćićima (Cici), po regiji Ćićarije, odakle su došli.

U Bosni, se pak zovu Cincar, po vlaškom Tzinztar.

Srbe su u Bosni i Hrvatskoj stvorili Turci. Turci su za Pravoslavne, pričali Kara-Vlah ili Crni Vlah, a neki su ih nazivali i Martolozi, Mlečani sa ovih prostora. I, sam Mauro Orbini 1604, nalazi samo Pravoslavne Vlahe, a ne Srbe !!!

Rast Vlaha, i vlaškog pitanja, te pravoslavnih Vlaha, je užurban, nakon kalvarije Bečkih ratova 1683-1699 u kome Muslimani gube Liku, Slavoniju, Mađarsku i razne druge pokrajine, i kada Otomani gube skoro trećinu Europskog domena, kojeg su imali.

Mirom u Karlovcima, određuje se granica Bosne i Hrvatske, koja će manje ili više, ostati kakva je danas. Srpska granica je Višegradskim mirom određena oko 1327. godine. Jedino je par godina nakon smrti, Tvrtka oko 1395. godine, srpska vojska uzela Srebrenicu, i držala je do polovine 1400-tih godina.Ali, ostalo je sve tu.

Kao, što sam rekao, ‘Vlaško pitanje’ u regiji Hrvatskoj bih podjelio na tri komponente.

1) Vlasi u Turskom carstvu, rast i razvoj pravoslavnih Vlaha i doseljavanje istih. Prvo su naseljeni Žumberački Vlasi oko 1530. godine od Turaka, na prostor Žumberka, ali kako je okolina bila izrazito katolička, i kako su katolici bili veoma religiozni, pravoslavni Vlasi oko regije Žumberka, do 1600. g. su svi Katolici, kasnije će od njih nastati Hrvati!!

2) Cici (Ćići), i regija Cicarije (Ćićarije), oni se naseljavaju, kao bezemljaši oko 1400. godine u daleke krajeve Istre, da izbjegnu ratove, a i da dobiju šta zemlje. Cici su bili pozvani od Mlečana na ove prostore, ako prihvate katolički vjeru. To njima nije bio problem, i dobitkom zemlje, oni su svi postali katolički Vlaji. I, dan-danas u Istri, kada Hrvat iz grada kaže nekom drugom Hrvatu, Cic, misli na najveću moguću uvredu.

Period poslije 1700. g. je period doseljavanja Vlaha pravoslavne vjere, na bivša imanja muslimana Like i Slavonije te Dalmacije.

Tako u selu Islam kraj Zadra, muslimanskom, doseljavaju se pravoslavno-katolički Vlasi, i svoj dio sela zovu Islam Grčki i Islam Latinski. Svijest tih ljudi o nekim Srbima, srbovanju , Srbiji preko Drine, tada nije postojala.

3) Period 1700-1800 je posebno period vojne granice i uspostavljana graničara, nakon Balkanskih ratova. Tada u Hrvatsku dolazi i mali kontingent onih pravih Srba, za bune Arsenija Čarnojevića ili Čarnog, što bi danas značilo Crni. Crni je 1690. pokrenuo bunu kosovskih Srba, nakon pada Budima pod Austriju 1686. godine, i uzimanja najvećeg dijela Like pod Austrijskom čizmom 1690-tih godina. Nakon par pobjeda protiv već sada demoralizirajućih Turaka, Kosovski Srbi su se totalno osilili, i počeli da izbijaju niz Kačaničku klisuru prema Skoplju, gdje je već postojao Otomanski garnizon. Tu, su ga Srbi 1690. spušilili i u par bitaka, u kojem su učestvovali i Bošnjaci na strani Otomana, nagnali Kosovske Srbe na Seobu. Većina njih prelazi u Zemun, Sremske Karlovce, Zrenjanin i Varaždin, i njihovi potomci su danas Lale, ili starosjedioci Srbi. Dobar dio se naseljava u Istočnu Slavoniju a jedan dio u Mađarsku.


Od 1800. godine i počev od Vukovog, ‘Srbi svi i svuda’, kada je bekavicu zamijenila ekavica, kao i ijekavica, kao Srpski govorni jezik. Vuk, tada inače Pravoslavni Vlah iz Hercegovine, zamišlja neko Srpstvo u regijama izvan Srbije, što je koncept za “Homegenu Srbiju” Stevana Moljevića i “Načertanije” Nikole Garasšanina 1844., kao glavna štiva Srpskog pokreta 19. stoljeća. Poslije će se to rapidno urbanizovati sa Dedijerom i Cvijićem, u njegovim putovanjima “Stare Srbije”.


Bosanski Srbi

Bosanski Srbi su najvećim dijelom, zabilježno potomci pravoslavnih Vlaha, i Vlaha pravoslavnih iz teritorije današnje Crne Gore. Oni su uglavnom bili naseljavanji od Turaka na prazna imanja katolika, kada je katoličko stanovništvo, posebno Bihaćke regije, otišlo ka Gradišću, ili Gradišćanski Hrvati. Na njihova imanja kraj Bihaća ih je naselio Hasan Paša Predojević, i dao im sela u šumi, iako su jedan dio činili katolici, koji su prešli na islam.

U Bihaću i “Bihaćkoj Krajini” Radoslava Lopašića, vidi se trend doseljavanja Vlaha na Bihaćke krajeva, i koje godine su efektivno pravoslavni Vlasi došli na ove krajeve. Na, mjesta gdje su svi katolici prešli na islam, primjer Izačića, osnovan od Hrvatskog kneza Bogdana Izačića 1420., dok je njegov pra-unuk uspio da sve preobrati na islam. Kao na na Tržac, koji je bio vlasništvo porodice Frankopan, a neki Frankopani su se potpisali Frankopan de Tržac, po staropm zavičaju. Kao i Jelačić von Bužim.

U tim krajevima, većina stanovništva prelazi na islam, a jedan dio se popunjava, izbjeglim muslimanima iz Like, Banije, Korduna i Slavonije.

Tako su Malu Kladušu 1710. naselili muslimani Drežnika.
A muslimani su naselili Kulen Vakuf i osnovali ga od muslimana Like.

Lopašić nam govori, ko je ‘donio’ Vlahe, i kako se Pravoslavlje širilo na Bihaćkom kraju. Lopašić ima sjajne podatke, o historiji Bihaćkog kraja, i jedan od od umjerenih Hrvatskih pravoslavnih historišara, jer tako se Lopašić izjašnjavao. Što nam daje na uvod, da se tek prije 150.g. počela formirati Srpska nacija u Hrvatskoj

U Bosni, oni su također i potomci, uskoka, i ljudi koji su pljaćkali i palili muslimanska sela Istočne Hercegovine.

Akademik Hivzija Hasandedić nam opisuju u štivu “Muslimanska baština Istočne Hercegovine”, stradanja i historiju muslimana Istočne Hercegovine. Od Stojana Jankovića, koji zapali Mostar i pobi muslimane, do nekih zamišljenih ‘Baja Pivljanina’, koji zapali Kazance, i iz zvog vlaškog Plemena, naseli Pravoslavne. Mnoga muslimanska sela su stradala od uskoka Baje Pivljanina, Stojana Jankovića i drugih. To, i kuga Istočne Hercegovine koja je vladala od 1700-1750.g. je skoro uništila muslimane Istočne Hercegovine, iako su još muslimani imali Nevesinje, koje će biti njihovo do 1878.g., kao i Ljubinje, kojeg će Crnogorci uzeti 1877.g., zapalili, a muslimansko stanovništvo protjerati.

Na prostoru Istočne Bosne, prije dolaska Turaka, je vladala porodica Pavlovića. Pavlovići su bili vladari Hvoče, današnje Foče, Prače, Vrhbosne (Sarajeva) i većeg dijela Istočne Bosne, na onom dijelu, koje ide prema Srpskoj granici.

Najpoznatiji Pavlović je vice-župan Ivaniš Pavlović.

Jedan dio Bošnjaka, koji su bili pravoslavne vjere su postali Srbi. No, najveći dio su bili potomci Vlaha iz Srbije, koji su postepeno naseljavali ove krajeve. Na, prostorima starih gradova Hvoče, Prače i Jeleča, ti Vlaški doseljenici i uljezi nikad nisu mogli da se nasele na prostore Srednjovjekovne Bosne, i njihovih tvrdih gradova. Ti ljudi su uglavnom, formirala svoja naselja, daleko u šumi, tipa Šekovići, Han Pijesak i ostala slična mjesta.

Pravoslavne Vlahe Romanije i Glasinačkog platoa, je nasellio ludi beg Mustafa Koprulu, ili Čuprilić 1712. godine, kada je preko 5000 pravoslavnih Vlaha zarobio iz plemena Rovac, Vasojević i ostale, i naselio na svoj has (zemljište) na Romaniju i Glasinac. Ni, 200 godina poslije toga, nije bilo musliamanskog uha na prostoru Romanije i Glasinca.

I da ostavih kosti u tuđini, samo bih Bosnu sanjo…


Autor teksta: vjack

Vuk je Vlah

"Budući da je Vuk bio potomak hercegovačkih doseljenika iz Drobnjaka, iz plemena Vasojevića [vlaško područje], Vuk je svoj jezik baštinio od pradjedova, vlaških pastira, potomaka nekadašnjeg romanskog stanovništva što je naseljavalo zaleđe Balkanskog poluotoka i prodorom Slavena bilo postupno slavenizirano. Ti su slavenizirani Vlasi zapravo tvorci novoštokavskoga dijalekta s reduciranim brojem padeža u deklinaciji, s novoštokavskim akcentom, s gubitkom fonema h, s diftongacijom staroga jata i ostalim modifikacijama karakterističnim za strance, napose za Romane. Kao tipični nomadi, jedino su Vlasi mogli biti ne samo tvorci već i širitelji tog dijalekta."

Bašić Nataša, "V.S. Karadžić između jezikoslovlja i politike", Školske novine, Biblioteka "Jezik i književnost", knj. 13.

Ja sta su, nego za sume (nisu svi) a i taj sto hi dovede...
Zvekno bih, al' necu.
Bio lud, pa mozda nije znao sta radi.

Na forumu 'Vlaška posla', nađem i ovo...


O ETIMOLOGIJI VLAŠKOG JEZIKA

Piše neki 'Nick' mu je : Paun..
Izvorni tekst je na: http://www.paundurlic.com/forum.vlasi.srbije/index.php?topic=434.0

Gotovo je postalo pravilo da se ljudi (stručni i nestručni) koji ne znaju ni jednu jedinu vlašku reč, usuđuju da ovaj “jezik” definišu – hajde da se malo našalim – kao “felerični” srpski, nešto kao “srpski sa govornom manom”. Nesporna je činjenica da je u pogledu leksičkog fonda svaki jezik slojevit i da sadrži u manjoj ili većoj meri reči iz drugih jezika. Ali, to ne znači da je dopušteno da se jezik, zbog određenog procenta reči stranog porekla, može klasifikovati u grupu tih stranih jezika. Setimo se Škaljića. On je sačinio rečnik turcizama u srpsk(hrvatsk)om jeziku. Na 660 strana doneo je tačno 8.742 reči! (v. Abdulah Škaljić, Turcizmi u srpskohrvatskom jeziku, “Svetlost”, Sarajevo, 1979, str. 23). Impozantan broj, nema šta, ali nikom zbog toga ne pada na pamet da srpski jezik svrsta u turski!

Kom stablu pripada “vlaški”? Najpre treba imati u vidu da je vlaški jezik “jezik” samo kada se govor(i) Vlaha Srbije posmatra(ju) iz ugla službenog, srpskog jezika. Kada se, međutim, uđe u njegovu “kožu”, dakle: kada se nauči, naročito kada se istovremeno nauči i još ponešto iz oblasti naukâ o jeziku – onda se lako zapazi da je reč o govorima, odnosno narečjima, iliti dijalektima, koji pripadaju rumunskom književnom jeziku! Svaka druga klasifikacija vlaških govora dovelo bi u pitanje ne samo obaveštenost takvih “klasifikatora”, već i dalo dosta povoda da se otvoreno posumnja i u njihovu zdravu pamet!

Zbog toga sam, za potrebe Vikipedije, “vlaški jezik” definisao kao “popularni srpski naziv za rumunske dijalekte kojim, kao maternjim jezikom, govore Vlasi istočne Srbije”. Mislim da je ova definicija gotovo lakonska i da joj se nema šta ni dodati ni oduzeti.

Grupisanjem vlaških govora u dijalekte rumunskog jezika, istovremeno smo ih smestili u grupu onih današnjih, živih jezika koji imaju očuvanu latinsku osnovu. Nije li to malo pretenciozna tvrdnja da nepismeni vlaški seljaci, bez časa škole, govore od rođenja jezikom koji je kod svih drugih naroda obeležje obrazovnog elitizma njihove aristokratije? Naravno da nije. Navodim ovde jedan primer koji preuzimam od Hazdeua.

Bogdan Petričesku-Hazdeu (B. Petricescu-Hasdeu), u svom monumentalnom delu “Etimologicum magnum Romaniae”, tom. 1, Bucureşti 1972, na str. 36 navodi strofu jedne rumunske narodne pesme koju je u XIX veku zapisao u Dobrudži Teodor Burada. Potom, pomoću Čihakovog (Cihac) etimološkog rečnika, analizira osnovu doslovno svake reči iz te pesme. Stihovi glase:

Vara vine, iarna trece,
N-am cu cine mai petrece;
Şi cu cine am avut,
Vai de mine, l-am perdut!
L-a mîncat negrul pǎmînt,
La bisericǎ-n mormînt!

[Teodor Burada, O cǎlǎtorie in Dobrugea, Iaşi, 1880, p.10]

Evo Hazdeuove etimologie:

vara < lat. ver, veris
vin < lat. venio
iarna < lat. hibernum (tempus)
trec < lat. trajicio
nu < lat. non
am, avut, avea < lat. habeo
cu < lat. cum
cine < lat. quinam
mai < lat. magis
petrec < lat. pertrajicio
şi < lat. sic
de < lat. de
el < lat. ille
perd < lat. perdo
mînc < lat. manduco
negru < lat. nigrum
pǎmînt < lat. pavimentum
la < lat. “un l euphonique ...”
a < lat. ad
biserica < lat. basilica
în < lat. in
mormînt < lat. monumentum

Ostaje jedino mine (“vai de mine”) i Hazdeu primećuje da postoji podudarnost sa slov. “mene”, ali skreće pažnju i na to da reč može takođe imati latinsku osnovu, sudeći po obliku “mene” koji se nalazi u staroitalijanskom jeziku i navodi frazu: “Lontano son de gioi, e gioi de mene ...”)

Ovaj primer donosim ovde i zato što stihove koje je Hazdeu analizirao, znam i sam još iz detinjstva. Ne pamtim tačno gde sam ih i kada čuo prvi put, ali imam mutno sećanje na jednu sedeljku u brdima iznad moje rodne kuće, (Rudna Glava u Poreču) na kojoj je pevala neka moja dalja rođaka, Radmila Krišan, u duetu sa mojom majkom. Svi su slušali kao opčinjeni, i povremeno suzdržano plakali! Ascultat, ş-a suspinat! Evo kako sam zapamtio stihove

Vara vińe, ǐarna trǐaśe,
N-am cu caŕe m-a petrǐaśe;
Şî cu caŕe am avut,
Lǎlǎ, duamńe, l-am pǐerdut!
L-a mîncat al ńegru pomînt,
Ǎćel, dzîaśe-n mormînt ...

[Paun Es Durlić, Terenski zapis po sećanju, Rudna Glava (opština Majdanpek), Srbija]

Bez obzira na razliku u dijalektu i ovde onde u rečniku, nesumnjivo je da se radi o istom poetskom motivu. Pa i ako koza hoće (ponekad) da slaže da Vlasi i Rumuni nemaju nikakve veze, evo, vidimo, rog ne može da sakrije istinu!

Kada ustanem na levu nogu i u toku dana naletim na nekog od gorenavedenih »klasifikiatora« koji su toliko učeni da su sigurno čuli za čuvenu latinsku izreku »Omnia mea mecum portum«, ja im »nabijem na nos« fakat da se ona i dan-danas koristi u homoljskim brdima, i to u izvornom obliku: »Omeńia mia cu mińe port«. Evo, da ih uporedimo i ovako:

Omnia mea mecum portum! - Rimľeńi ai batrîn đin Rim!
Omeńia mia cu mińe puort! - Rumîńi ai ćińiŕ đin Omuoľ!

E, pǎ acuma care are omeńiǐe – ǐel viađe şî spuńe: aşa ǐe, bre, Pauńe!
Care nare: taśe şî faśe!
Ama nu mǎi fac ii ca nuoi. Uńi probirǎ – şî sa cufurirǎ!

Osnovne informacije o latinskom jeziku možete naći ovde:

http://www.paundurlic.com/forum.vlasi.srbije/index.php?topic=424.msg1339#msg1339

Muslimani u Spaniji.

VELICANSTVENA ALHAMBRA

Muslimani se prikupise na obalama Sjeverne Afrike gledajuci licem u Iberski poluotok (Spaniju), u vremenu najveceg progona unitarskih Katara, a i sam progon i persekucija Zidova bijase na vrhuncu. Iberskim poluotokom (Spanijom) vladao je kralj Roderick, podrzan katolickom crkvom. Stanovnistvo je bilo nezadovoljno korupcijom propadajuceg feudalnog sistema i tiranije. Covjek po imenu Julijan pridje vladaru (Musa) sjevernih krajeva Afrike, predstavi se kao namjesnik kralja od Tangijer i Ceuta u Andaluziji. Vladar Musa upita ga sta ga je dovelo tamo, kratko mu odgovori: "Poslao sam kcerku u Tolido na skolovanje, kralj se zaljubio u nju mada je bio ozenjen I silovao ju je. Zelim mu se osvetiti, te vam stojim na raspolaganju da vas uvedem u Andaluziju neopazeno." Musa ovlasti namjesnika Tarika Ibn Zijada sa 17 hiljada vojnika (Arapa I Berbera) da krenu na Andaluziju. Julijan ih je snabdio sa svojim brodovima. U ljeto 710. A.d. (92. po H.) otplovise preko Gibraltara. Pod zastitom mraka vojska se iskrca neopazeno na obalu. Tarik naredi da se popale svi brodovi, dajuci vojsci do znanja da je izbor jednostavan, ili osvojiti Andaluziju ili umrijeti na Allahovom putu. Kad je to cuo kralj Frederick, brzo prikupi vojsku I stavi se na celo od 100 hiljada vojnika. Dvije armije sastadose se na obali rijeke Guadalete. Tarik se obrati vojsci sa rijecima: "Odletiti nikud ane mozemo, neprijatelj ispred nas a more pozadi. Jedini nam je spas u nasoj hrabrosti i izdrzljivosti. Odbacite sav strah iz srca, vjerujte da ce pobjeda biti nasa, a neprijatelj nece izdrzati nas silni udar.Neka nam je Allah na pomoci!"
Muslimane silno udarise po Roderikovoj vojsci, te poslije zestoke borbe Krscani pocese uzmicati sa bojog polja, bjezeci preko bara rijeke Guadalete. Mnogi se utopise, a veci broj pade u zarobljenistvo. Sam kralj se utopio u rijeci. Neki od vojnika nasao je jednu njegovu sandalu koja je bila izvezena zlatom i rubinima. Odmah je pala Malaga, Granada, Kordova, Valencija, Sevilja, Merida, Barcelona, Tolido te grad iza grada, pa sav Iberski poluotok. Portugal je zauzet nekoliko godina kasnije pod imenom al-Garb (zapad). Islam je uzeo korijen u Andaluziji ne kroz prisiljavanje nego zbog toga sto je pruzio superiorno zdraviji nacin zivota, pise A.Thomson u svom djelu "Krv na krizu", str. 165 (izdanje, London, Engleska, 1989.).
Kordova bijase tada glavni grad Andaluzije, te postade predio sa najpoznatijom agrikulturom i industrijom u tadasnjoj Evropi, pise historicar Edward Gibbon u remek-djelu "Uspon i pad Rimske imperije", tom VI, str. 453.
Zidovi koji su bili skoro potpuno istrijebljeni prije dolaska muslimana na Iberijski poluotok, uzdigose se brojcano pod muslimanskom upravom te uznapredovase u svemu.
Muslimani dadose potpunu slobodu krscanima i zidovima. Nisu ih progonili niti prisiljavali da odbace svoje vjersko ubjedjenje i prihvate Islam, pise historicar Edward Gibbon.

Za vrijeme vladara el-Hakema (756-788) uspostasvlja se prvi univerzitet u Andaluziji. Kordova je postala najveci centar znanosti u Evropi kada je ostatak kontinenta zivio u neznanju i tmini. Bila je cisto cudo svijeta. Dvjesta hiljada kuca u samom gradu i milion stanovnika, sest stotina dzamija, devet stotina javnih kupatila, pedeset bolnica, sa mnogim marketima, zastupajuci osamnaest hiljada radionica. Prosperitet drugih gradova nije izostajao. Sve vrste trgovine i biznisa, sa petnaest hiljada tkalaca platna. Slobodno bi mogao hodati Kordovom noci I po sesnaest kilometara potpuno osvijetljenim i kaldrmisanim ulicama. Sedam stoljeca kasnije to je bila inovacija u Londonu, Parizu i cijeloj Evropi. Doveden je akvedukt-vodovod koji je snabdijevao cijeli grad vodom. Savrseni sistem irigacije pretvorio je Valenciju u najljepsi vrt u Evropi, te jos danas postoji kao takav. Jedan od najvecih poduhvata bio je vodena brana Toleda. Primjenom plime i oseke punili su se bazeni vodom, snabdijevajuci stanovnistvo Toleda. Toledo, Kordova i Granada postadose veliki centri znanosti I umjetnosti u tadasnjoj Evropi. Muslimanska Spanija je dala najsjajnije intelektualne gigante I naucnjake srednjeg vijeka, ukljucujuci Ibn Rusda (Averosa), Ibn Arabi, Ibn Zuhr, Ibn Bejtar, Ibn Hatib, Dinavardi, Abdul-Kasim el-Zahravi, Ibn Badza, Ibn Tufejl I drugi.

Ibn Rusd (Averos) je najveci filozof svih vremena, prema statistici eminentnog americkog istoricara, orjentaliste George Sartona. Najpoznatija djela iz filozofije, medicine I fikha (serijat) napisao je za svoga zivota 67 djela, dvadeset osam iz filozofije, pet iz teologije I osam iz oblasti fikhha, cetiri iz oblasti astronomije, dva iz gramatike I 20 iz medicine. Bio je najpoznatiji komentator Aristotelovih djela, koja su izazvala zivu iltelektualnu diskusiju na pariskom univerzitetu, tako da se citav univerzitet podijelio na pristalice Averosa, pod vodstvom profesora Siger de Rheims-a i protivnike Ibn Rusdovog filozofskog pravca (odnosno zastitnike crkvene linije). Njegova djela su se izucavala Evropom sve do sredine 19.stoljeca 1852.
Najvise svoga vremena je proveo u citanju (izucavanju). Kroz njegov dugi zivot samo dvije noci je propustio bez citanja, noc zenidbe I noc smrti. Dobar dio njegovih djela je nestao kada je kardinal Ximens javno spalio na trgu Granade preko milion I petsto hiljada unikata muslimana iz Spanije. Ta barbarska pasmina koja nije vjerna svetinjama, jos vise bijesna da ih spali I unisti-pise Steven Runciman u master djelu Istorija krstasa. Abul-Kasim (Abulkases ili Alsaravius) , poznat kao doktor, hirurg, licni ljekar halife u Kordovi. Ostavio je iza sebe monumentalno djelo al-Tasrif, enciklopedijsko djelo u trideset tomova, posveceno medicini, znanosti. Zadnja toma su posvecena hirurgiji. Djelo mu je prevedo na latinski Gerard od Cremone, izdato u Veneciji (Italija) 1447, u Njemackoj u Strassburgu 1532, u Baselu (Svajcarska) 1541, u Oxfordu (Engleska) 1778. Ovo djelo uzivalo je veliku popularnost na Zapadu, te nekoliko stoljeca se koristilo kao glavni izvor uputa u hirurgiji pri bolnicama Evrope. Posjedovao je preko dvesta hirurskih instrumenata (zapisano u njemackoj historiji Gescihte der Chirurgie, napisao je A. Grait, a izdata 1898. U Berlinu).
Arapsko postignuce u polju eksperimentalne nauke dalo je zlatno poglavlje u analima znanosti svijeta, te otvorili nove vidike razvoje moderne savremene nauke.

Al-Ghazali. U prvim godinama bio je nazora Aristotela slijedeci racionalnu logiku, te veoma plodan pisac. Pored njegove zauzetosti, pisao je oko petnaest stranica dnevno, iz podrucja filozofije, etike, metafizike. Poznata su mu djela, Namjera filozofije, Spas od grijesenja, Neujednacenost filozofije, Prepord religiozne znanosti, Princip srece i druga.
Njegova djela su ostavila veliki uticaj na Tomu Akvinskog i B. Paskala, sto se ocito vide u njihovim djelima, kako kaze Filip Hitti. Poznati americki historicar i orjentalista Dzordz Sarton u svom djelu Uvod u izucavanje savremene nauke i filozofije ukazuje na masovno uzimanje materijala od evropskih velikana Saracena (Arapa-muslimana). Primjer za to je Roger Bacon, Leonardo da Vinci, John Kepler. Ukratko, ocito je da su prepoznatljivi tragovi plagijata, narocito u oblasti optike. Djelo al-Hazena Kitabul-manaziri (Knjiga optike) ekstenzivno je upotrebljavano od ovih evropskih velikana.
Sam R.Bacon bio je student arapskog jezika i na njemu nastalih nauka, koje je prenio krscanskoj Evropi.

Postoji uistinu plejada islamskih filozofa i o svakom nesto reci iziskivalo bi citavu knjigu, pa se zato treba zadooljiti pominjanjem samo nekih. Suhravardi (1163) i njegovo djelo Filozofija iluminacije, prevedeno na engleski (Caravan Books, New York, 1969.) U djelu je sadrzana njegova cuvena poruka covjecanstvu "Pravo ili istinito razumijevanje dogadja se kod onih koji su u konstantnom stanju transformacije, iz visih u vece sfere, snagom sticanja znanja. Vrijedno bi bilo spomenuti i Ibn Arebija i mnoge druge.

Al-Mansur je bio zadnji od poznatih vladara u najvecem procvatu Islama u Andaluziji. On je preuzeo halifat poslije smrti al-Hakema, sina Abdurahmana III, koji je postavio svoga maloljetnog sina Hisama. Sad al-Mansur zastupa Hisama, poduzimajuci sve mjere da eliminise one koji hoce da preuzmu vlast. Al-Manusr se razboli u jednoj ekspediciji protiv Krscana i podlegnr. Poslije toga uslijedi borba za vlast, te zemlja pade u civilni rat. Oko petnaest godina poslije smrti al Mansura cijela zemlja raspade se u mnoga mala kraljevstva. Dok su Muslimani Andaluzije bili jedinstveni u praktikovanju Islama, konstantno su se sirili. Cim su se podijelili, njihova moc je naglo opala. Krscani su to iskoristili, te jednu po jednu malu kraljevinu osvajali. Pod vodstvom Alfonsa VI Kordoba je pala 1236, Valencija 1238, Sevilja 1248, Granada 1492.

Prvi genocid izvrsen je odmah po zauzimanju Barbastroa. Hiljadama muslimana krscani pobise. Evo sta o tome kaze spanski historicar Peter de Gayangoz u djelu Muhamedanske dinastije u Spaniji, tom II, strana 267: "Bio je redovit obicaj kad Krscani osvoje grad snagom oruzja da prvo siluju kcerke muslimana u prisustvu njihovih oceva, a zene u prisustvu njihovih muzeva i familije. Ne postoji pero koje bi moglo izraziti takve zlocine ljudskog bice kaze ovaj poznati historicar. Po naredbi crkve je masakrirano 70 hiljada stanovnika Ubeda te 50 hiljada zena i djece, a mnostvo odvedeno u roblje, pise Gill Gonzales da Villa. Naimenovani historiograf kralja Filipa III I IV- pise: "Institucija koja je najvise odgovorna za zlodjela je inkvizicija koju je predvodio zloglasni Torqvemada. Glavni cilj je bio da sto vise Muslimana i Zidova pokrste u najkracem mogucem vremenu. Ako je Musliman ili Zidov odbio da se pokrsti bio je ubijen; ako je bio pokrsten a nije se ponasao kao krscanin (katolik) bivao je ubijen ili spaljen na lomaci. Masovno prislino pokrstavanje muslimana desilo se na ulicama Kordobe pod vodstvom kardinala Ximens-a, kad je 220 hiljada muslimana nasilno preobraceno u jednom danu, sa uzvicima publike: "Smrt Maurima, pse treba prekrstiti." (A thomson u djelu Krv na krizu, strana 262). Jedan mali ekstrakt iz knjige Spanska inkvizicija od H. Kamen, strana 18: "Mlada trudna zena zvana Elvira osumnjicena je da je heretik sto nije jela svinjsko mesa i sto je mijenjala rublje subotom stavljena je bila na "potro" - najpoznatije inkvizicijsko mucenje (rastezanje tijela na tockovima). Na sesnaestom okretaju priznala je, sto je zadovoljilo inkvizitore. Kaznjena je sa tri godine zatvora i konfiskacijom cijele imovine, a djeca su data crkvi da ih odgaja, dok nikad nije saznala za sudbinu muza. Jedan od bezbrojnih slucajeva mucenja dogodio se Zahri Sidika (krstena kao Marija Gonzales). Uhapsena je kao heretik dok je potajno klanjala i presvlacila se petkom. Stavljena je na potro. U teskim mukama plakala je dok je izgovarala: "Ja nemam sta da priznam, samo se Allaha bojim!" Umrla je u teskim mukama. Dostojevski je na kraju svoga djela Veliki inkvizitor napisao: "Kralj Ferdinand i kraljica Izabella darovali su papi sto mladih robova, pedeset Djevojaka kraljici Napulja, a sama Izabella je imala ogroman broj zena-robova Muslimanki na svome dvoru." Inkvizicija je zaista protuslovna Bozijoj ljubavi. Moze li harmonija vjecnosti prevagnuti to ogromno pacenje nevinih ljudskih bica? Mogu li napaceni i u pepeo pretvoreni ikada oprostiti egzekutorima i Crkvi na Danu obracuna? Mogu li se isusiti okeani krvi i suza majki i djece-kaze Dostojevski. Danas mnoge krscanske institucije kroz radio i TV programe nastoje da umanje vaznost Inkvizicije, ukazujuci da to nije bilo tako uzasno kao sto je prikazano. Jest, uistinu, nije moglo biti gore-ukazuje historija. Sacuvani originali Royal Councila Spanije 1530. Dokazuju krvolocnost Inkvizicije.

Ko ne pamti iznova prozivljava.
http://www.guba.com/watch/3000130528

Sedam čuda islamskog svijeta - Granada - Bosanski
http://www.youtube.com/watch?v=-ykXHIw4Sbs&eurl=

Nikopoljska bitka odigrala se 22. septembra 1396. kod mjesta Nikopolj
na rijeci Dunav u Bugarskoj između križara kršćanske koalicije pod vodstvom ugarskog kralja Žigmunda Luksemburškog i Ivana, sina Filipa Hrabrog - te Osmanlija predvođenih sultanom Bajazidom I.

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/c ... p_1396.jpg

BITKA KOD NIKOPOLJA , 1396.

"Pravoslavci" branili "krscansku Evropu" ,a ti isti
"pravoslavci" za Turke ratovali 500 godina.U tu svrhu
kao najbolji primjer treba uzeti "Bitku kod Nikopolja"
koja se odigrala sedam godina poslije Kosovske
bitke...Sa jedne strane krscanska evropska vojska,a sa
druge Turci i Srbi.

Cuveni južnoslovenski historièar i intelektualac Ivan
Lovrenoviæ u eseju Lament nad Beogradom piše o bitci
kod Nikopolja, na bugarskoj obali Dunava, godine 1396.
Ta bitka, iako za evropsku povijest kudikamo bitnija
od one Kosovske, kod Srba je sistematski prešutkivana.
Lovrenoviæ piše kako je boj na Kosovu, kojim su Srbi
(i svi drugi u bivsoj Jugoslaviji) bombardovani iz
svih izvora saznanja, od školskih udžbenika, preko
televizije do usmenog predanja, "realno, tek jedna od
etapnih bitaka u silnom nadiranju osmanslijske vojske
i ekspanziji osmanlijske države u jugoistoènoj Evropi,
koja je u opštoj istoriji tog vremena zabilježena tek
kao oveæa fusnota".

Bitka kod Nikopolja, o kojoj Srbi nisu uèili ništa,
dešava se dakle sedam godina nakon Kosovskog boja. Do
tog trenutka sultan Bajazit (ili, kako bi bilo taènije
izgovarati, Bajazid) pokorio je Srbiju i Bugarsku, i
sada ga historija zatièe kako nadire na vrata Ugarske.
Sigismund, ugarski kralj, okuplja vojnu alijansu
sastavljenu od francuskih, njemaèkih i engleskih
vitezova. To je NATO tog vremena, i Sigismund je pun
nade pred moænom vojskom od 120 000 ljudi. Dok èitava
kršæanska Evropa gleda u njega i moli se da njegova
snaga bude dostatna da zaustavi nadiranje Turaka,
Sigismund se u Nikopolju priprema za krvavu bitku.

Naša predstava o srednjovjekovnim bitkama uveliko je
stvorena filmskim prikazima tih klanica. Objektivna
slika bila je još surovija. Stotine hiljada tijela u
sudaru za sobom su ostavljale rijeke krvi, koje su se
kod Nikopolja ulile u plavi Dunav, raskomadana ljudska
tijela po poljima i smrt, dokle god je, kroz dim
spaljenih kuæa i krike unesreæenih, dosezao ljudski
pogled.

Na trenutak se èinilo da æe kršæani, voðeni hrabrošæu,
prije svega francuskih vitezova, ostvariti veliku
pobjedu protiv Bajazita, zvanog Jildirim - Munja i
tako odbraniti "kršæansku Evropu". Ali sultan je bio
briljantan strateg, koji je u odsudnom trenutku
potegao svoje skriveno, a najmoænije oružje. Na
vrhuncu bitke on na kršæane pušta svoju "elitnu
vojsku" - pet hiljada srpskih vitezova na èelu sa
Stefanom Lazareviæem. Srpskim despotom,a njegovim
vazalom". Hronièar dalje piše: "Dio kršæanske vojske
koji uteèe pokolju, potopi se u Dunavu, a dio dopade
Turskoga ropstva". Pozivajuæi se na amerièku
historièarku Barbaru Tuchman i njenu knjigu Daleko
ogledalo, Lovrenoviæ ovako opisuje posljedice trijumfa
srpskog oružja kod Nikopolja:Upravo kada se Žigmund uhvatio
u koštac sa glavninom turske konjice i ishod bitke visio o koncu,
Bajazit je dao znak Stefanu: 5,000 srpskih teških konjanika
je jurnulo na Mađare sa njihove desne strane. Juriš i šok su bili
tako siloviti da je srpska konjica u roku od nekoliko minuta osvojila
Žigmundovu ratnu zastavu. Pad kraljevske zastave je potpuno
demoralisao Mađare i Aliansu. Žigmund je naredio povlačenje i Krstasi su se
u neredu, na granici bjega, i uz velike gubitke, povukli. "Cijela tri vijeka od
tada, sve do Jana Sobieskoga i bitke pod Beèom 1683,
neæe Zapad uspjeti sakupiti snage ni sloge da se
odupre Osmanlijama".

Eto,kako su Srbi branili "krscansku Evropu".

Nisam bio siguran gdje je adekvatno da postavim pa sam se odlučio ovdje.
Radi se o grafikama grada Beograda tokom osmanske uprave.
Vrlo zanimljive grafike poznatih svjetskih historičara, kroničara i putopisaca.

Osvojivši Beograd od Mađara 1521. godine, Turci – Osmanlije su ga postepeno naseljavali i pretvarali u kitnjasti orijentalni grad, čija je panorama sa mnogobrojnim munarama izdaleka oduševljavala mnoge evropske putnike i prolaznike tog doba.
Već 1571. godine u Beogradu je bilo 27 naselja – mahala.
Prema velikom osmanlijskom putopiscu Evliji Čelebiji, koji je boravio u Beogradu 1660. godine, Beograd je tada imao oko 98.000 stanovnika, od kojih 21.000 nisu bili Muslimani.

Tada je u Beogradu pored javnih objekata bilo 7 javnih kupatila – hamama, oko 7000 kućnih banjica – hamama, 6 karavan saraja, 21 trgovački han i 217 mesdžida i džamija.

Evlija Čelebija je kasnije ostavio nazive za 35 džamija u kojima je obavljana zajednička služba – džuma i 12 mesdžida.

Osmanlijski geograf Hadži Kalfa, zabilježio je 100 džamija, a naš poznati učenjak – orijentalista, rahmetli Hazim Šabanović, smatrao je da se tada u Beogradu nalazilo 75-80 džamija.